جایگاه آب در نگاره‌های نسخه هفت‌‌اورنگ ابراهیم ‌میرزا

Authors

  • ادهم ضرغام دکتری پژوهش هنر، استادیار دانشکده هنرهای تجسمی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
Abstract:

 این مقاله بر آن است تا با توجه به جایگاه و نقش نمادین آب در باورهای کهن و منابع اسلامی، جلوه‌های تصویری این عنصر ارزشمند را در نگاره‌های نسخه هفت‌اورنگ ابراهیم‌میرزا، مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. علاوه‌بر بررسی جنبۀ مفهومی آب در این مجموعه، وجود قالب‌های متنوع در نمایش اشکال مختلفی از آب، بستر مناسبی را برای بررسی شکلی آن نیز فراهم آورده است. هدف این مقاله، علاوه بر شناخت نقش مفهومی آب در این آثار، شناخت قالب‌های مختلف آن و بررسی علل این تنوع است. همچنین روشن‌شدن این ‌نکته که تنوع، چگونه در جهت ایجاد ساختار و ترکیب‌بندی مناسب و فهم بهتر معانی اشعار جامی مؤثر بوده است. نتایج پژوهش برآمده‌ روش توصیفی ـ تحلیلی نشان می‌دهد از آنجایی که نگاره‌های هفت‌اورنگ تا حدود زیادی وابسته به متن ادبی‌ آن می‌باشند، هنرمند نگارگر، بنا بر موضوع و محل وقوع هر داستان، برای بهتر رساندن معنا، مفهوم مورد‌نظر و هماهنگی هرچه بیشتر قالب و محتوای اثر، از اشکال خاصی در نمایش عنصر آب استفاده کرده است. تنوع موجود در جلوه‌های متفاوت از عنصر آب در نگاره‌های مختلف، گاه در خدمت ساختار کلی آنها بوده و به‌ عنوان عاملی مؤثر جهت هماهنگ‌کردن عناصر گوناگون موجود در یک نگاره عمل کرده است؛ در مواردی نیز نحوة قرارگیری و انتخاب جایگاهی مناسب و هدفمند برای آن در صفحۀ نگاره، به یاری انتقال معنا و مفهوم مورد نظر هنرمند آمده است.‌

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل ساختاری طرح‌های تذهیب در نگاره‌های هفت‌اورنگ ابراهیم میرزا

بیان مسئله :یکی از منابع غنی هنر ایران، نگارگری است که کاربرد نقوش زیبا و قوام‌یافته چه به‌ صورت هندسی، تجریدی و انتزاعی و یا طبیعت‌گرایانه در این هنر و زیرشاخه‌های آن به کثرت قابل‌ رویت است. نسخه هفت‌اورنگ جامی که در قرن دهم و در مکتب مشهد مصور شد از نسخ مشهور و ارزشمند دورة صفویه است. هم‌آمیزی سنت‌های مکتب هرات و تبریز در دورة صفوی و ترکیب آن با ویژگی‌های بومی و منطقه‌ای نگارگری مشهد، منجر به...

full text

آثار سوء تحریف در نسخه های خطی بر شناسایی آنها: مطالعه موردی آثار میرزا ابراهیم بدایع نگار

هدف: تصرف­های صورت گرفته در نسخ خطی آثار میرزا ابراهیم بدایع­نگار از مورخان دوره قاجار و آسیب­هایی که این تصرفات بر شناسایی این آثار می­گذارند، بررسی و تحلیل شده است. در پرتو این بررسی آثار منفی تحریف نسخه­های خطی بر پژوهش­های بعدی نیز تشریح شده است. روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش برمبنای تحلیل متون انجام شده است. با بررسی نسخه­های خطی مربوطه، موارد تحریف مشخص و سپس با مقایسه این موارد با متون د...

full text

بررسی جایگاه مقام ابراهیم در مناسک حج

مقام ابراهیم، از «آیات بینات» و از جمله مسائل مهم در مناسک حج است‌که علما و دانشمندان در این زمینه بررسی و تحقیق بسیار کرده‌اند. با توجه به دلایل مشهود، هنگامی که ابراهیم نبی خانة کعبه و دیوارهایش را بالا می‌برد، وقتی دستش به آن نرسید، قطعه سنگی را زیر پایش قرار داد و نشان پای ایشان بر آن باقی ماند. آن حضرت، همچنین هنگام پند و اندرزِ مردم روی آن سنگ می‌ایستاد. دیدگاه‌های متفاوتی دربارة مع...

full text

«میرزا ابراهیم خان منشی زاده از مشروطه تا کمیته مجازات»

انقلاب مشروطیت یکی از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است که در به ثمر رسیدن این انقلاب، افراد، گروه ها و طیف های مختلفی نقش داشتند؛ اما بعد از پیروزی انقلاب و پیش آمدن استبداد صغیر و به دنبال آن فتح تهران و بازگشت مشروطیت در24 جمادی الاخر 1327 بعضی از این گروه ها و افراد دچار تندروی ها و تکروی هایی شدند، چرا که انقلاب را در رسیدن به اهدافش ناکام می دانستند. به همین دلیل به زعم خودشان دست...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 36

pages  3- 12

publication date 2015-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023